00:19.9
00:24.9
"Орчин үеийн нүүдэлчдийн монгол хэлийг эзэмшихүй"
00:25.0
00:38.0
Баярлалаа. За, сайн байцгаана уу? Намайг Алтансүхийн Янжиндулам гэдэг. Би 23 настай, Монгол хүн. Өнөөдөр би та бүхэнд монгол хэлний талаар лекц уншина.
00:38.1
00:43.9
Би ер нь цөөхөн үгээр ярьж чаддаггүй юм л даа. Сая би монголоор "Намайг Янжаа гэдэг" гэж хэллээ.
00:44.0
00:48.8
Би мактай, эднийх PC-тэй болохоор илтгэл маань ингээд давхардаж харагдаад байна л даа.
00:48.9
00:53.7
Илтгэл маань цөөн хүн ярьдаг "жижиг" хэлийг хадгалан хамгаалах, ялангуяа эх хэлээ
00:53.8
00:58.6
за тэгээд эх хэл нь монгол хэл бол монгол хэлээ хамгаалахын ач холбогдлын тухай юм.
00:59.0
01:08.0
Миний нэр Янжаа. Ах, эгч, дүү нар маань намайг Янжаа "онээсан" гэдэг. Монголд бол "Янжаааа" гэнэ.
01:08.1
01:18.8
Яагаад гэвэл ихэнхдээ л чанга хашгирч дуудна л даа. Харин хятадаар Ян Жа. Яг ингэж хэлэхгүй л бол өөр үг болоод хувирчихна.
01:18.9
01:26.4
Тэгэхээр миний лекцийн сэдэв бол би, ерөнхийдөө миний эцэг эх гадаадад амьдарч байхдаа миний монгол хэлийг яаж хадгалж үлдсэн тухай юм.
01:26.6
01:32.8
Бас мэдээж хэлийг хайрлан хамгаалах тухай. Яагаад гэвэл энэ бол чухал сэдэв.Бас яагаад чухал болох тухай нь ярина.
01:32.9
01:37.0
За, юуны өмнө, энд Монгол хэл, Монгол улс гэж юу болохыг мэддэг хүн байна уу?
01:37.1
01:45.7
"Оддын дайн" үзчихээд Монголын тухай мэдэхгүй байвал онцгүй юм болно шүү. За, тэгвэл Монголыг дэлхийн газрын зураг дээрээс олж чадах хүн байна уу?
01:46.0
01:51.0
Сайн байна. Сайн байна. Ийм юм асууж байгааг минь уучлаарай. Гэхдээ,
01:51.2
01:55.8
би өнгөрсөн долоо хоногт АНУ-д байхад нэг хүн надаас "Хаанаас ирсэн бэ" гэж асуухаар нь "Монгол" гэсэн чинь
01:55.9
02:03.2
сүрхий харахаар нь "өө, би очиж үзсэн шдээ" гэх юм болов уу гэж бодтол "тэр чинь юу билээ? Мичиганы ойролцоо байдаг билүү" гэсэн. Тэгээд л...
02:03.3
02:08.4
Битгий уурлаарай. Энд байгаа хүмүүс тэр хүнээс өөр гэдгийг мэдэж байгаа.Гэхдээ ...
02:08.6
02:13.6
За. Монгол гэхээр хэдэн тогтсон ойлголт байдаг. Жишээлбэл, тал нутаг, тэр тал дээрх адуу мал,
02:13.7
02:19.2
тэр тал дээр барьсан гэр. Зарим хүн "юрта" гэдэг. Гэхдээ зөв нэр нь "Гэр".
02:19.3
02:28.1
Тал дээрээ нум сум харваж байна. Тал дээрээ морио унаад уралдаж байна. Бас Орос, Хятад хоёрын дунд байдаг. Зарим нь мэдэх байх.
02:28.2
02:34.5
Чингис хаан, Алтан ордны улс гэх мэт.
02:34.7
02:40.2
Хүмүүс "South Park"-ийн монголчууд хотын хэрэм рүү довтолж байгаа тухай нэг ангийг үзсэн гэж ирээд л ярьдаг.
02:40.3
02:45.5
Надтай ингэж яриа өдөх гэж байгаа бол бүтэхгүй шүү.
02:45.8
02:57.6
Гэхдээ Монголын тухай миний ойлголт маш өөр. Ихэнх хүмүүсийн төсөөлдөг, тогтсон ойлголтоос шал өөр.
02:57.8
03:03.5
Социалист эсвэл социалист системээс ардчилалд шилжсэн улсад амьдарч байсан хүн байна уу?
03:03.6
03:08.0
Хоёр гурван хүн дуртай дургүй гараа өргөж байна шүү.
03:08.1
03:16.2
Хүйтэн дайн дуусчихсан байхад би хорвоод мэндэлсэн юм. Монгол Улс өмнө нь Зөвлөлтийн дагуул улс байсан.
03:17.7
03:24.6
Бүс нутгийн ялгаа гарах л байх. Гэхдээ социалист системийг мэддэг хүмүүс үүнийг сайхан, утопи "мөрөөдөл" гэдгийг нь мэдэх байх.
03:24.7
03:35.6
Гэхдээ "мөрөөдөл" төдий байгаагүй, харин ч нэлээн уйтгартай, хүнд хэцүү бодит байдал байсан гэдгийг тухайн улс оронд амьдарч байсан хүмүүс нь мэдэх байх аа.
03:35.7
03:41.4
Намайг төрдөг жил их хүйтэн өвөл болсон гэсэн. Том хөнжлөөр өлгийдчихсөн байгаа биз? Дараагийн зураг дээр дахиад давхарлаад ороочихсон байна. Ийм л хүйтэн байсан байгаа юм.
03:41.5
03:47.0
Гэрлүүд тодорч, бүдгэрээд л... Москвагийн зүгээс цахилгаан станцуудад өгдөг санхүүжилтээ зогсоочихсон байсан учраас.
03:47.1
03:54.7
Бас намайг төрсөн гэж хэн ч эргэж ирээгүй гэж байгаа. Бүх зам бараг л 2 метр зузаан хөр цасанд дарагдчихсан байсан гэж ярьдаг.
03:54.8
03:59.6
Тэр үед хүүхэд байсан болохоор энэ хүнд хэцүү зүйлсийг мэдээж санахгүй л дээ. Монголыг би үүнээс тэс өөрөөр төсөөлдөг.
04:01.8
04:04.5
Монголын тухай миний дурсамжууд