00:00.9
00:03.6
Cześć, witajcie na moim kanale o ogrzewaniu elektrycznym.
00:03.6
00:07.5
Dzisiaj porozmawiamy o uziemieniach i o tym czemu ich potrzebujemy?
00:07.5
00:11.9
Zadaniem uziemienia jest usuwanie niebezpiecznych napięć z powierzchni urządzeń
00:11.9
00:16.2
i zapewnienie że systemy bezpieczeństwa zadziałają z minimalnym opóźnieniem.
00:16.2
00:22.6
Jak wiadomo, istnieją tylko jednofazowe i trójfazowe domowe systemy elektroenergetyczne,
00:22.7
00:24.7
jest duża różnorodność systemów uziemiających.
00:24.7
00:31.0
Istnieje kilka systemów ochrony do jednego kilowolta opisanych w przepisach elektrotechnicznych:
00:31.0
00:36.4
TN-C, TN-S, TN-C-S, IT i TT.
00:36.4
00:39.9
Pierwsze litery oznaczają parametry uziemienia źródła zasilania,
00:39.9
00:44.8
którym jest stacja transformatorowa dostarczająca prąd zmienny do odbiorcy.
00:44.8
00:51.6
Litera "T" oznacza uziemiony przewód neutralny, a litera "I" oznacza izolowany przewód neutralny.
00:51.6
00:56.0
Druga litera wskazuje na rodzaj uziemiania odkrytych części urządzeń:
00:56.0
01:00.6
litera "T" oznacza, że odsłonięte elementy przewodzące są uziemione.
01:00.6
01:06.3
Litera "N" oznacza że elementy przewodzące są połączone z uziemionym przewodem neutralnym,
01:06.3
01:11.6
natomiast litery "C" i "S" określają stan zerowych przewodów ochronnych:
01:11.6
01:16.7
"C" oznacza że są one połączone natomiast "S" oznacza przewody rozdzielone.
01:16.7
01:21.0
Zobaczmy w jaki sposób energia elektryczna dostarczana jest do naszych domów.
01:21.0
01:27.0
Odbiorniki zasilane są z elektrowni wytwarzających trójfazowy prąd zmienny niskiego napięcia.
01:27.0
01:32.0
W celu zmniejszenia strat podczas przesyłu na duże odległości liniami energetycznymi
01:32.0
01:37.7
napięcie jest zwiększane do kilkuset kilowoltów za pomocą transformatorów podwyższających.
01:37.7
01:45.4
Następnie podstacje redukują napięcie do 380 V za pomocą transformatorów obniżających.
01:45.4
01:51.8
Później prąd elektryczny jest dostarczany do naszych domów poprzez trójfazowe lub jednofazowe obwody niskiego napięcia.
01:51.8
01:56.9
Zasilanie trójfazowe odbywa się poprzez trzy przewody fazowe i jeden przewód neutralny.
01:56.9
02:01.3
Napięcie pomiędzy przewodami fazowymi wynosi 380 V,
02:01.3
02:07.0
natomiast napięcie pomiędzy każdą fazą i przewodem neutralnym wynosi 230 V.
02:07.0
02:11.2
W takim układzie obciążenie musi być jednakowe dla każdego przewodu fazowego.
02:11.2
02:13.9
Jeżeli używany obwód jest jednofazowy,
02:13.9
02:17.5
energia elektryczna jest dostarczana za pomocą dwóch przewodów:
02:17.6
02:23.3
przewodu fazowego i przewodu neutralnego,pomiędzy którymi znajduje się napięcie 230 V.
02:23.6
02:28.0
Aby zrozumieć sposób działania uziemienia narysujmy obwód stacji transformatorowej,
02:28.0
02:35.4
w którym energia elektryczna dostarczana jest do odbiorcy trzema przewodami fazowymi: L1, L2 i L3.
02:35.4
02:41.8
W skład obwodu wchodzi również przewód PEN, który oznacza uziemienie ochronne i przewód neutralny.
02:41.9
02:46.2
Narysujmy również schemat mieszkaniowy, który zawiera rozdzielnicę wejściową,
02:46.2
02:49.5
trójfazowy automatyczny wyłącznik prądu oraz szynę,
02:49.6
02:54.1
do której podłączone są przewody wychodzące z urządzeń podstacji transformatorowej.
02:54.1
02:57.9
Obwód domowy będzie zawierał odbiorniki trójfazowe i jednofazowe.
02:57.9
03:04.0
Przewody trójfazowe są podłączone do odbiornika trójfazowego za pomocą wyłącznika automatycznego.
03:04.0
03:08.1
Tylko jeden przewód fazowy jest podłączony do odbiornika jednofazowego.
03:08.1
03:13.9
Zobaczmy teraz, jak uziemiane są odbiorniki trójfazowe i jednofazowe w różnych systemach uziemienia.
03:13.9
03:16.5
Po pierwsze, rozważmy układ TN-C.
03:16.5
03:22.6
Układ TN-C to układ, w którym przewód neutralny stacji transformatorowej jest solidnie uziemiony,
03:22.6
03:28.1
a do domu wchodzą trzy żyły środkowe L1, L2, L3 oraz przewód PEN.
03:28.1
03:32.1
Przewód PEN jest jednocześnie przewodem ochronnym i neutralnym,
03:32.1
03:34.7
połączonym z obudowami urządzeń elektrycznych.
03:34.7
03:37.0
Do gniazd podłączone są tylko dwa przewody,
03:37.0
03:39.6
natomiast do obudów podłączony jest przewód PEN.
03:39.6
03:43.4
Ten rodzaj zabezpieczenia nazywany jest neutralizacją.
03:43.4
03:48.8
W przypadku awaryjnego zetknięcia przewodu fazowego z obudowami urządzeń elektrycznych
03:48.8
03:52.7
następuje zwarcie i automatyczny wyłącznik odcina napięcie.
03:52.7
03:57.2
Jest to system szeroko rozpowszechniony, stosowany w większości domów mieszkalnych.
03:57.3
04:01.4
Jednak uziemienie ochronne nie jest przeznaczone do tego układu.
04:01.5
04:07.6
Jakie są jego wady? Ponieważ przewód neutralny jest stale obciążany przez przepływający prąd elektryczny,
04:07.6
04:09.7
może się on przepalić lub zerwać.
04:09.7
04:15.3
Ze względu na skok napięcia, urządzenia często się psują i tracą uziemienie ochronne.
04:15.3
04:20.3
Dlatego w przypadku kontaktu człowieka z przewodami elektrycznymi dochodzi do porażenia prądem.
04:20.3
04:22.8
Jak można się zabezpieczyć w takim przypadku?
04:22.9
04:28.4
Można to zrobić tylko poprzez zainstalowanie RCD (wyłącznik różnicowoprądowy)
04:28.4
04:31.8
Zaletą tego systemu jest jego prostota i niski koszt,
04:31.8
04:34.9
ale nie spełnia on nowoczesnych wymogów bezpieczeństwa.
04:34.9
04:38.4
Porozmawiajmy teraz o systemie uziemienia TN-C-S.
04:38.4
04:42.7
W chwili obecnej jest to bardzo często spotykany układ zasilania.
04:42.7
04:49.0
Podobnie jak w poprzednim przypadku, jego przewód neutralny jest solidnie uziemiony w podstacji transformatorowej,
04:49.0
04:55.4
Przewód PEN w urządzeniu wejściowym jest podzielony na zero przewodów roboczych i zero przewodów ochronnych.
04:55.4
04:58.6
Ponadto szyna PE zostaje ponownie uziemiona.
04:58.6
05:02.7
Wszystkie urządzenia domowe są połączone przewodem przez szynę PE.
05:02.7
05:09.0
W ten sposób w układzie TN-C-S do urządzeń domowych doprowadzony jest przewód czterożyłowy
05:09.0
05:14.3
składający się z trzech faz L1, L2 i L3 oraz przewodu PEN,
05:14.3
05:19.8
natomiast do domu doprowadzony jest przewód pięciożyłowy składający się z trzech faz, przewodów N i PE
05:19.9
05:28.2
W przypadku obwodu jednofazowego, po podzieleniu przewodu PEN na elementy N i PE,
05:28.2
05:32.2
do domu wchodzą trzy przewody (fazowy, N i PE)
05:32.2
05:41.5
Ich łączenie wewnątrz domu jest surowo zabronione. Ponadto przewody PEN i PE nie mogą być przerywane przez żadne automatyczne wyłączniki.
05:41.5
05:44.9
Można przerwać tylko obwód przewodu N.
05:44.9
05:53.5
Wadą tego systemu jest powstawanie niebezpiecznego napięcia w przewodzie PE (a co za tym idzie we wszystkich podłączonych do niego przewodach elektrycznych)
05:53.6
05:58.1
w przypadku uszkodzenia przewodu PEN pomiędzy domem a źródłem zasilania.
05:58.1
06:07.0
Dlatego w tym systemie wymagane jest odpowiednie zabezpieczenie przewodu PEN na całej jego długości oraz uziemienie na głównej szynie uziemiającej.
06:07.0
06:12.7
Zaletami tego systemu są niski koszt, niezawodność i zerowe zabezpieczenie przed awarią.
06:12.7
06:17.0
Z tych powodów system ten jest preferowany do stosowania w domach mieszkalnych.
06:17.0
06:19.6
Następnie omówimy system uziemienia ТТ.
06:19.6
06:25.5
Stosuje się go w przypadku, gdy nie jest możliwa ochrona przewodu PEN w układzie TN-C-S.
06:25.5
06:28.6
Obwód ten można opisać w następujący sposób:
06:28.6
06:32.6
przewód ten jest solidnie uziemiony przy źródle zasilania podstacji,
06:32.6
06:36.2
natomiast przewód zasilający wewnątrz domu ma cztery żyły:
06:36.3
06:39.1
trzy żyły fazowe i funkcjonalną żyłę zerową.
06:39.1
06:45.0
Odsłonięte części przewodzące urządzeń są uziemione przez zacisk uziemiający typu szpilkowego.
06:45.0
06:50.0
Dla tego systemu należy wykonać zabezpieczenie przed burzą i zainstalować RCD.
06:50.0
06:52.8
Porozmawiajmy teraz o systemie TN-S.
06:52.8
06:55.6
Jest to najbezpieczniejszy system zasilania,
06:55.6
06:59.6
w którym zero przewodów ochronnych i zero przewodów roboczych
06:59.6
07:02.5
jest rozdzielonych na całej długości obwodu,
07:02.5
07:07.6
ponieważ rozdzielenie dwóch przewodów neutralnych odbywa się w podstacji transformatorowej.
07:07.6
07:11.3
Napięcie trójfazowe jest dostarczane przez pięć przewodów,
07:11.3
07:14.6
natomiast napięcie jednofazowe przez trzy przewody.
07:14.6
07:18.0
System ten zapewnia bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa
07:18.0
07:20.4
w przypadku przepalenia się zera roboczego,
07:20.4
07:23.7
koperty urządzeń elektrycznych pozostają uziemione.
07:23.7
07:29.1
Niezależnie od stanu przewodu neutralnego zapewniona jest ochrona przed porażeniem prądem.
07:29.1
07:33.8
System ten nie jest jednak powszechnie stosowany ze względu na wysoki koszt:
07:33.8
07:37.5
w przypadku połączenia trójfazowego potrzeba pięciu przewodów,
07:37.5
07:41.4
podczas gdy do połączenia jednofazowego wystarczą trzy przewody.
07:41.4
07:44.3
Na koniec omówimy system uziemienia IT.
07:44.3
07:51.3
W tym przypadku przewód neutralny źródła zasilania jest uziemiony za pomocą urządzeń o większej rezystancji.
07:51.3
07:54.2
W innych przypadkach może być uziemiony.
07:54.2
07:56.9
Nie ma funkcjonalnego przewodu neutralnego.
07:56.9
08:00.5
Do zasilania odbiorników stosuje się minimalną liczbę przewodów.
08:00.5
08:05.0
Wszystkie elementy przewodzące urządzeń elektrycznych są uziemione.
08:05.0
08:12.0
System ten jest stosowany do oświetlenia awaryjnego w szpitalach, laboratoriach lub jednostkach specjalnego przeznaczenia.
08:12.0
08:16.0
Mam nadzieję, że spodobał Ci się ten film i okazał się przydatny!
08:16.0
08:23.2
Proszę podziel się swoimi pomysłami, polub ten filmik i zasubskrybuj mój kanał, aby nie przegapić nowych ciekawych filmów.
08:23.2
08:26.0
Do zobaczenia wkrótce, pa!